Bewegend leren en rekenen is inmiddels bij vele wel bekend. Wanneer ik op straat een passant zou vragen waar hij / zij aan denkt bij ‘bewegend leren rekenen’ dan is de kans best groot dat een antwoord als ‘sommen springen’ voorbij komt. Anders is dit bij begrijpend lezen en bewegend leren. Dat is voor veel mensen lastig om een beeld bij te vormen. Waarschijnlijk is dat ook de reden dat dit nog niet veel gebeurt.
Begrijpend lezen; leuk of saai?
Bewijs voor verbeterde resultaten van begrijpend lezen bij bewegend leren, is er dan misschien nog niet, maar is plezier niet minstens zo belangrijk? Begrijpend lezen is bij veel kinderen nou eenmaal niet een vak waar naar uit gekeken wordt. Ze vinden het saai!! En dat is niet echt een goed vertrekpunt.
8 tips om begrijpend lezen en bewegend leren met elkaar te combineren:
Tip 1
Het (goed) lezen van de tekst is ontzettend belangrijk. Welke werkvorm je ook inzet, hier start het altijd! Een kind is pas klaar met lezen wanneer het de hele tekst goed begrijpt.
Tip 2
Sommige kinderen lezen een tekst en hebben daarna geen flauw idee waar het werkelijk over ging. Om ze ‘te dwingen’ de tekst goed te begrijpen, is een leuke werkvorm om de tekst op gekleurd papier te printen. Maak groepjes en ken elk groepje een kleur toe. Knip de tekst in stukken en hang deze op verschillende plekken op. Laat de kinderen de stukken zoeken en de tekst in de juiste volgorde te leggen. Door deze werkvorm in te zetten, moeten kinderen gaan nadenken over een logische volgorde. Hierbij zullen bijvoorbeeld signaalwoorden, verbanden en conclusies ook veel meer betekenis krijgen dan wanneer de kinderen hier een vraag bij de tekst over krijgen. Let wel; na het juist neerleggen van de tekst, wordt deze (zoals bij tip 1) nogmaals gelezen.
Note: Is de tekst die je gebruikt genummerd op regel, snijd of knip deze er dan af wanneer je het in stukken knipt. Anders is het een hele gemakkelijke oefening!
Tip 3
Zet pionnen neer en hang van één kleur, aan elke pion, de bij tip 2 verknipte stukken tekst op. Zorg dat elke leerling ook een eigen tekst heeft (zonder vragen).
Lees de eerste vraag voor. Vraag niet naar een antwoord, maar naar waar het bewijsmateriaal te vinden is. Alle kinderen moeten een pion kiezen. (Het is niet erg dat sommige kinderen, anderen nog achterna lopen, zij leren nu door voordoen – nadoen). Bespreek waar het juiste bewijsmateriaal staat en laat de kinderen dán pas de antwoorden horen en kiezen.
Tip 4
Het kiezen van de antwoorden bij begrijpend lezen kan óók heel bewegend, namelijk door de meerkeuze leermat in te zetten. Je kunt er ook voor kiezen om 4 vakken op het plein te maken. De kinderen rennen naar het juiste antwoord. Voor veel kinderen zal het geven van het goede antwoord nu al een stuk gemakkelijk zijn. Bespreek dat dit komt omdat je hebt gezocht naar het bewijsmateriaal en niet wat je dacht dat het beste antwoord was.
Tip 5
Het kiezen kan ook moeilijker (doordat er minder meegelift kan worden op anderen). Verdeel de kinderen in groepjes en geef elk groepje evenveel teamfiches als er vragen zijn.
Spreek een route af en laat de kinderen nu het juiste antwoord neerleggen op de meerkeuze leermat of de getekende vakken met de letters A t/m D. Omdat de kinderen overleggen en allemaal een route moeten afleggen zijn zij niet op een gelijk moment bij de leermat en is het moeilijker om te zien wat je buurvrouw of buurman neerlegt.
Tip 6
Een variant op tip 5 is het werken met een keuzeballenbak. Plaats een bak of (was)mand (bijvoorbeeld deze) met daarin ballenbakballen. Schrijf op elke bal een letter; A, B, C of D. Voor elk groepje moeten er (minimaal) 4 ballen zijn. Bijvoorbeeld, je maakt 8 groepjes. Dan heb je 8 x 4 ballen nodig. Acht ballen met de letter A, acht ballen met de letter B, acht ballen met de letter C en acht ballen met de letter D.
De kinderen moeten nu het antwoord geven door een balletje te zoeken met de juiste letter.
Dit spel is ook leuk om individueel te spelen. Het hoeft dan dus niet zo te zijn dat iemand die heel goed is in begrijpend lezen ook als eerste terug is. Of dat degene die als eerste terug is ook het juiste antwoord heeft.
Tip 7
Rol de leermat getallenlijn t/m 100 uit (of schrijf deze op het plein met stoepkrijt). Verdeel de kinderen in groepjes en geef elk groepje evenveel teamfiches als er vragen zijn. Laat de kinderen per vraag het corresponderende teamfiche op het getal leggen dat overeenkomt met het regelnummer waar het bewijsmateriaal voor het antwoord te vinden is. Staat het bewijs in meerdere zinnen dan wordt het fiche op de eerste regel waar het bewijs start gelegd. Deze activiteit ‘dwingt’ kinderen om terug te leren kijken in de tekst; een zeer belangrijk onderdeel bij begrijpend lezen.
Tip 8
Is het nu de bedoeling om zo altijd je lessen begrijpend lezen in te zetten? Nee, dat hoeft zeker niet. Afwisseling houdt het leuk. Zorg vooral voor variatie in je aanbod.
Misschien heb je na het lezen van dit blog zelf ook wel goede ideeën gekregen. Deel ze dan hieronder in een reactie zodat andere leerkrachten van jouw ideeën kunnen meegenieten en zij wellicht ook weer nieuwe ideeën krijgen.
Veel succes!
Wil je meer weten over het werken met teamfiches? Lees dan verder: Bewegend leren makkelijk maken met teamfiches