Dobbelsteen Taalkundig ontleden

Taalkundig ontleden is het benoemen van woordsoorten. Best abstract voor kinderen. Door de dobbelsteen taalkundig ontleden in te zetten kun je op een spelende manier dit ‘abstracte’ taalonderdeel wat concreter maken.

Dobbelsteen Taalkundig ontleden bevat de volgende woordsoorten:

• lidwoord
• werkwoord
• zelfstandig naamwoord
• bijvoeglijk naamwoord
• voorzetsel
• telwoord

Belangrijk om te weten:

• De houten dobbelsteen heeft een afmeting van ongeveer 3 cm x 3 cm x 3 cm of 6 cm x 6 cm x 6 cm.
• Bovenstaande woordsoorten worden op de dobbelsteen gegraveerd.
• Hout is een natuurproduct waardoor geen enkele dobbelsteen hetzelfde is.
• De prijs is per stuk.

Meer informatie over deze dobbelsteen

De dobbelsteen is te gebruiken bij oefenzinnen uit bijvoorbeeld een methode of kopieerblad. Maar je kunt de dobbelstenen ook gebruiken in spelvorm of om ze met bewegend leren te laten oefenen.

Hoe werkt een dobbelsteen taalkundig ontleden?

Hier volgen korte voorbeelden van de drie hierboven beschreven manieren om deze dobbelstenen te gebruiken.

Voorbeeld 1 vanuit het boek:

Je werkt met een methode (werk)boek of kopieerblaadjes, maar je wilt er net wat meer leven in aanbrengen. Neem één zin en minimaal 2 kinderen. Als voorbeeld zin nemen we: ‘Bij de oude, dikke boom is het feest van Kasper in volle gang.’ Het eerste kind dobbelt. Bijvoorbeeld lidwoord. Het kind mag nu een lidwoord kleuren; ‘het’. Het volgende kind is aan de beurt en dobbelt dan ‘bijvoeglijk naamwoord’. Het kind kleurt het woord ‘oude’. Dit gaat net zo lang door tot er niet meer gekleurd kan worden wat er gedobbeld is. Vervolgens worden de andere zinnen gespeeld.

Voorbeeld 2 spelend:

Een spelvorm met deze dobbelstenen bedenken is niet moeilijk. Spreek af dat je allemaal bijvoorbeeld 3 keer dobbelt. Deze woorden schrijf je op. Na drie keer dobbelen moet je van deze woorden een mooie zin maken. Je kunt dit eenvoudig makkelijker of moeilijker maken. Een voorbeeld hiervan is door aantal keer dobbelen te veranderen. Een andere manier zou kunnen zijn dat iedereen maar 1 (of 2) keer mag dobbelen en dat iedereen met dezelfde woorden een (andere) zin moet maken.
Het is ook leuk om de kinderen een voorbeeld te laten tekenen wat ze gedobbeld hebben. Dat is heel eenvoudig bij de woordsoort ‘zelfstandig naamwoord’, maar heel lastig bij een lidwoord! Kinderen leren hierdoor ook ‘voelen’ welke rol de verschillende woordsoorten hebben.

Voorbeeld 3 bewegend:

Maak kaartjes met voorbeelden van alle woordsoorten op de dobbelsteen of download deze. Hang de woorden aan een waslijn. Verdeel de kinderen in groepjes voor een estafette. Dobbel en roep wat er gedobbeld is, bijvoorbeeld ‘werkwoord’. De kinderen die vooraan staan rennen naar de waslijn en kiezen een kaartje waar een werkwoord op staat. Bijvoorbeeld; rennen, gaan, eten, werken enzovoort. Dit spel speel je tot alle kaartjes van de waslijn zijn. Elk groepje verzameld de gehaalde kaartjes. Deze worden in het volgende spel weer gesorteerd. Zet daarvoor 6 bakjes neer met op elk bakje één van de woordsoorten. Nu wordt het spel weer ‘opgeruimd’. Wordt er lidwoord gedobbeld, dan mogen er alleen kaartjes met een lidwoord in het bakje lidwoord gedaan worden. Wie is als eerste van alle kaartjes af?
Je kunt er ook voor kiezen om tussen deze twee spellen de kinderen van kaartjes te laten ruilen. Met de bedoeling dat het aantal woorden dat zij oefenen een stuk groter wordt.