Laatst hoorde ik een ouder zeggen dat het maar ouderwets is dat kinderen nog topografie moeten leren op de basisschool. “Tegenwoordig hebben we toch internet?” Dat klopt, maar toch is het wel handig als je enig idee welke plaatsen (of provincies) waar liggen. Niet alleen wanneer je ergens naar toe wilt, maar ook wanneer je naar het nieuws luistert. Het is toch raar, als je geen idee hebt waar het nieuws heeft plaatsgevonden? Dat is ook iets wat bij je algemene ontwikkeling hoort.
Toch is het leren van topografie vaak niet iets wat kinderen graag doen. Ze leren een paar keer (hard), maken de toets goed en zijn 8 weken later weer een heel groot deel vergeten. Zo werkt het helaas vaak. Bij het leren van topografie zijn er maar weinig kinderen, die zich intrinsiek gemotiveerd voelen om de provincies en belangrijke plaatsen goed en langdurig op te slaan in het geheugen. Máár als we topografie spelend (en / of bewegend) oefenen, dan wordt deze informatie vaak veel beter en langer opgeslagen. En is dat eigenlijk niet wat we graag willen?
Motivatie
Een goede motivatie is het halve werk. Maar hoe motiveer je kinderen om dit te leren? Natuurlijk is het van belang om kinderen uit te leggen waarom het kennen van de topografie van belang is. Maar voor veel kinderen is dit waarschijnlijk niet overtuigend genoeg. Ze overzien namelijk nog niet de eventuele consequenties / nadelen hiervan.
Wanneer kinderen een spel spelen waarbij het belangrijk is om deze kennis paraat te hebben, vergeten ze dat het doel, het leren van de topografie is. De kans op winnen neemt de overhand. Goed je best doen vergroot tenslotte je kans om te winnen. Omdat er nu sprake is van intrinsieke motivatie is het eigen maken van de stof zo gepiept!
De motivatie van kinderen groeit vanzelf wanneer je er een spel van maakt. Bijna alle kinderen worden enthousiast als er een spel gespeeld wordt. Het is voor de meeste kinderen ten slotte een stuk leuker dan werken uit een boek. Daarom maken we spelletjes van het leren van de topografie.
Duidelijke kaarten
Dat kinderen de topografie moeten leren, is vast gelegd in kerndoelen en leerlijnen. Kortom; het is een verplicht onderdeel voor kinderen op de basisschool. Dan is het eigenlijk best bijzonder dat veel methodes, onduidelijke kaarten hebben die slecht gekopieerd kunnen worden. De kaarten zien er in het boek heel mooi uit met kleurtjes, maar wanneer je dat onder het kopieerapparaat legt, wordt de kaart erg onduidelijk. Terwijl die methode door scholen gekocht wordt om het de leerkrachten wat gemakkelijker te maken. Toch zullen leerkrachten het hiermee eens zijn; om topografie goed te kunnen leren, zijn er duidelijke (kopieerbare) en kloppende kaarten nodig. Liever zelfs nog een lege kaart met puntjes / nummers en een complete (gevulde) kaart.
Voldoende materialen
Ondanks dat topografie dus een verplicht onderdeel in het basisonderwijs is, zijn de materialen / de lessen die hier goed op aansluiten / over gaan, vaak vrij beperkt. Steeds meer scholen hebben tegenwoordig daarom een extra ‘methode’ voor topografie. Daarnaast wordt er vaak een beroep gedaan op de kinderen om de provincies, steden (en later ook landen enz) thuis te oefenen/ leren. Het is prima om de kinderen te leren leren, maar het stukje aanleren van ‘leren leren’, wordt hierbij vaak vergeten. De kinderen moeten het gewoon gaan doen en de ouders hebben vaak ook geen idee hoe ze hun kind hierin moeten begeleiden (zij hebben alleen hun eigen ervaring waardoor niveauverschillen snel kunnen ontstaan).
Wanneer er voldoende (uitdagende) materialen beschikbaar zouden zijn, zou de topografie bij kinderen beter beklijven en zou het wellicht ook een prominentere rol in het onderwijs krijgen (in plaats van het direct mee naar huis te geven).
De bundel topografie van Powerspel
Je hebt inmiddels voldoende punten gelezen die beter zouden kunnen. Powerspel heeft hier concreet iets mee gedaan en hier is de bundel topografie uit voort gekomen. De bundel van maar liefst 125 pagina’s, zit vol met kaarten, kaartjes met contouren, spelletjes, bladen die als toets kunnen dienen én een quiz.
De kaarten zijn er in allerlei varianten; in kleur, in zwart-wit (zodat je het goed kunt kopiëren), gevuld met provincienamen, hoofdsteden en andere plaatsen. Maar ook lege oefenkaarten zijn terug te vinden. Daarnaast zijn er kaarten met een deel van de gevraagde topografie die als toets gebruikt kunnen worden.
De bundel bevat ook kaartjes met de contouren van de provincies. Deze zijn zowel in kleur als in zwart-wit te gebruiken. Wanneer je deze contouren uitknipt, kun je je eigen levensgrote kaart van Nederland maken. Deze kun je voorzien van belangrijke steden, gebouwen, voorwerpen of informatie om letterlijk een goed beeld van ons land te krijgen.
In de bundel zijn erg veel kaartjes te vinden. Kaartjes met daarop bijvoorbeeld belangrijke plaatsen of de contouren van een provincie met een handje dat een plaats of provinciehoofdstad aanwijst. Deze kaartjes zijn erg makkelijk en handig om te gebruiken bij spelend en / of bewegend leren. Daarover later meer. Net als over de spelletjes en de quiz.
Spelend topografie leren
Naast de bundel topografie Nederland, heeft Powerspel nog meer producten om topografie op een spelende manier te leren. Zo vind je in de webwinkel dobbelstenen en draaischijven. Deze kun je eenvoudig combineren met de leermat topografie. De materialen zijn zowel spelend als bewegend in te zetten. Voor veel mensen is het duidelijk dat je met dobbelsteen kunt dobbelen en dat je deze dan bijvoorbeeld aanwijst op de kaart. Toch kun je met de dobbelstenen veel meer dan dat! Zo kun je na het dobbelen van een provincie ook een provinciehoofdstad vragen en / of aan laten wijzen.
De topografie dobbelstenen zijn er in verschillende varianten; de dobbelstenen met daarop de namen van de provincies, de namen van de provinciehoofdsteden, maar ook met de contouren van de provincies. Uiteraard kun je vragen / aan laten wijzen welke provincie er is gedobbeld of welke provincie hoofdstad er bij hoort, maar je kunt deze ook gebruiken met een getallendobbelsteen. Dobbel je drie en Gelderland, noem dan eens drie steden uit die provincie.
Zoals je hierboven al kon lezen, vind je in de bundel ook vanalles om de topografie spelend te leren; een quiz over de topografie van Nederland, het spel ‘Op zoek naar de plaatsnaam’, Topobingo en Topotoer.
De quiz
De quiz kan met de hele klas tegelijk gespeeld worden, in groepjes of door enkele kinderen als ‘gezelschapsspel’ onder leiding van een spelleider. Het bestaat uit 36 vragen en is voorzien van een invulblad en een nakijkblad.
“Op zoek naar de plaatsnaam”
Dit spel bestaat uit 95 kaartjes. Op elk kaartje zie een provincie in de vorm van haar contouren. In de provincie is een plaats voorzien van een zwart bolletje (voor de duidelijkheid wijst er ook nog een handje naar). De vraag is telkens; Welke plaatsnaam hoort er bij dit zwarte bolletje? Dit spel kun je op meerdere manieren spelen. In de bundel worden enkele suggesties toegelicht.
Topobingo
Voor Topobingo heeft elke speler een blad nodig (zie bundel). Je kunt het spel op allerlei manieren spelen; met de kaartjes uit de bundel, met de dobbelstenen provincies, met de dobbelstenen provinciehoofdsteden, met de dobbelstenen contouren of met een van de twee draaischijven. Wie heeft het eerst een volle kaart? Meer uitleg vind je in de bundel.
Topotoer
Topotoer is een leuk spel, waarbij kinderen van plaats naar plaats moeten ‘reizen’. Op die manier komen ze door heel Nederland en leren zij spelenderwijs de topografie. Je hebt hiervoor het speelbord nodig, pionnen, de kaartjes uit de bundel en een dobbelsteen. Het doel is om zoveel mogelijk kaartjes te bemachtigen.
Bewegend topografie leren
De topografie leren met bewegend leren kan ook met de bundel topografie en de materialen van Powerspel. Maak van het spel “Op zoek naar de plaatsnaam” een Zweeds loopspel of rol de leermat topografie uit en laat kinderen kaartjes en / of pionnen op de leermat zetten. Koppel bewegingen aan provincies (bijvoorbeeld met de dobbelstenen of draaischijf bewegingen) en laat kinderen antwoord geven met een beweging. Of werk met de teamfiches waardoor kinderen heel gemakkelijk met de hele klas kunnen werken en later alle antwoorden in een oogopslag terug te zien zijn.
Spelend topografie leren is eenvoudig en voor iedereen!
Kortom het leren van de topografie hoeft absoluut niet saai en stoffig te zijn! Gebruik je creativiteit of de kant-en-klare materialen van Powerspel om kinderen te laten ervaren hoe leuk leren kan en mág zijn!
De bundel topografie is een echte toevoeging en ontvang je daarom gratis bij aanschaf van een leermat topografie Nederland of leermat topografie Nederland met steden in de afmeting 203 cm x 241 cm.